คำสอนหลวงปู่บุญมา  วัดป่าสีห์พนมประชาราม  อ.สว่างแดนดิน  จ.สกลนคร

►ชั่วที่สุดก็ใจดวงนี้  ดีที่สุดก็ใจดวงนี้เช่นกัน

          เรื่องการกระทำบำเพ็ญ เราก็คงจะพอเข้าใจกันบ้างแล้วมีแต่พวกเราจะทำให้มันมาก เจริญให้มันยิ่งขึ้นไป  ให้มันได้รับผลของการปฏิบัติ การปฏิบัตินี่ส่วนมากจิตใจของพวกเรา หรือว่าจิตใจของครูบาอาจารย์ก็เหมือนกัน ที่ท่านได้ปฏิบัติมาก่อนพวกเรา มันก็เป็นของทำได้ยากอยู่เหมือนกัน เพราะอะไร เพราะมันต้องได้ฝืนธรรมดา  ฝืนธรรมชาติ  ธรรมชาติจิตใจมันชอบจะไหลลงไปทางต่ำเสมอ  เพราะฉะนั้นเราต้องฝ่าฝืน  ทีนี้ข้อวัตรปฏิบัติที่เราได้ศึกษาจากครูจากอาจารย์ เราก็ต้องปฏิบัติตามนั้น ไม่ใช่ว่าอาจารย์รูปนี้สอนอย่างนี้ อาจารย์รูปใหม่สอนอีกอย่างหนึ่ง เราก็เปลี่ยนไปอีก มันก็ไม่ถูกเหมือนกัน ต้องจับให้มันมั่น ทำอะไรทำให้มันจริงมันจัง เมื่อเราทำจริง ปฏิบัติจริง มันก็จะได้เห็นของจริง มันก็จะรู้ของจริง ถ้าเราทำไม่จริง มันก็เห็นไม่จริง มันก็รู้ไม่จริง

        เมื่อเราปฏิบัติได้แล้ว ทีนี้มันเป็นของใคร มันก็เป็นของเรา เป็นที่พึ่งของเราโดยตรง และเป็นที่พึ่งอันเกษมสูงสุดคือพึ่งตัวเรา  ตัวของเราผู้ซึ่งเป็นคนปฏิบัติ

          อย่าดูถูกดูหมิ่นตัวเองว่าบุญน้อย วาสนาน้อย ไม่ใช่ฐานะ ไม่ใช่วาสนาของเราที่จะมาปฏิบัติ โยนให้พระอริยเจ้า พระอริยเจ้ามีอยู่ที่ใด พระอริยเจ้า ก็แปลว่า ประเสริฐ พระอริยเจ้าที่ท่านรู้ ท่านรู้อะไร ท่านก็รู้ทุกข์ แล้วทุกข์มันไม่มีกับเราหรือไง มันก็มี เพราะฉะนั้นทำไมเราจะรู้ไม่ได้ ทีนี้ทุกข์อันใด ก็สมุทัยอันนั้น สมุทัยอันใด ก็นิโรธอันนั้น มันอยู่ที่เดียวกัน นิโรธก็คือ ความดับทุกข์ มันเกิดได้ มันก็ดับได้ ทุกข์มันเกิดที่ไหน ทุกข์มันเกิดที่จิต มันก็ต้องดับที่จิต และเราจะไปหาของดีกันที่ไหน มันมีอยู่แล้ว แต่เราไม่เอากันเท่านั้น เข้าใจไหม เรามันเข้าใจลึกเกินไป มันอยู่แค่นี้ ใต้คางของเรานี่เอง ของดีมีอยู่แล้วแต่ไม่เอา ความสุขก็เหมือนกัน ส่งไปนู่น ผู้ชายก็ไปหาความสุขกับผู้หญิง ผู้หญิงก็ไปหาความสุขกับผู้ชาย อันนี้มันหลอกกันเฉยๆ นะเนี่ย มันบ้ากันเฉยๆ นะเนี่ย ทำให้มัวเมากันอยู่ในโลกนะเนี่ย ทำให้หัวเราะ ทำให้ร้องไห้อยู่ในโลกนี้ เลิกซะ  มันจบแล้ว อย่าไปสงสัย ความสุขที่มันมีอยู่ในโลกนี้ มันมีแค่นี้มันจบแล้ว